Voorwoord
Hulde aan alle onderwijsgevenden en onderwijsbetrokkenen (van bestuurders tot facilitair medewerkers) die het mogelijk maakten om de afgelopen periode, face to face onderwijs abrupt om te zetten naar online begeleiden en afstandsonderwijs. Diepe buiging!
Niet lullen maar poetsen was het motto!
Het feit dat leraren nu hun onderwijs herinrichten en zichzelf bloot stellen aan het risico van besmetting is mijns inziens een heldendaad.
Applaus!
Maar…..
Het woord plotsklaps in de tweede zin in de column van Jan van de Ven triggerde me om mijn girogoeroe zijn, te onderbreken en een stukkie te tikken. Zie het maar als een tegencolumn.
In de column van Jan krijgen de roeptoeters, onderwijsgoeroes ervan langs en worden en passant studiedagen afgedaan als zinloze bullshitbingo bijeenkomsten. Broodprofeten schijnen nooit voor de klas gestaan te hebben. Weg met al die niet leraren, bemoeials en betweters.
Strekking van het verhaal: ‘wij als leraren weten hoe het moet en we hebben daarbij niemand anders nodig’.
Beste Jan,
Het feit dat onderwijs plotsklaps omgegooid moest worden, wil nog niet zeggen dat het “goed doordacht en didactisch rijk online onderwijs” was. Eigenlijk was het een begrijpelijke ad hoc reactie en roeien met de riemen die onderwijs had.
Pijnpunten
Bij de start van online begeleiden kwamen er een aantal pijnpunten boven water.
Ik som er een aantal op en lardeer dat met enkele gratis broodprofetieën.
Aan alle kanten rammelde de techniek.
Er waren problemen met traag internet op scholen en overbelasting van thuisnetwerken.
Systemen vielen om. Vooral de eerste week waren Magister, Microsoft, It’s learning en allerhande gratis tools het haasje. Het was de schuld van de leveranciers, zij hadden het gedaan.
Te veel kinderen konden niet meedoen, want ze hadden de middelen niet om online mee te doen. Enerzijds vanwege onwennigheid, want ook zij moesten in een keer om, anderzijds omdat de techniek haperde en de vaardigheden ontbraken.
Achterafprofetietje
Misschien komt dat door het jarenlang achterblijven van investeringen in snel internet (liefst gratis), beschikbaarheid van devices, discussies over wel of geen laptop/tablet en ict als sluitpost op de begroting. Alle geld moet naar de klas.
Komt het ook niet doordat er eigenlijk al jarenlang te weinig aandacht is voor digitale geletterdheid van zowel de leraren als leerlingen en hun ouders?
Want welke onderdelen van onderwijs vonden pre-corona online plaats?
Bullshitbingo studiedagen
Leraren hebben al jaren moeite hun hoofd boven water te houden vanwege de onvoorstelbare werkdruk en er wordt structureel te weinig geïnvesteerd in vraag gestuurde professionalisering.
Jij als geen ander vindt dat de autonomie van de leraar belangrijk is.
Waarom hebben leraren dan de regie niet genomen in die studiedagen en harder ingezet op hun eigen leervraag/professionaliseringsbehoefte?
Het is prachtig dat iedereen laaiend enthousiast is als er een hele studiedag besteed wordt aan expliciete directe instructie, maar daar heb je verrekte weinig aan in corona tijd, wanneer je niet in staat bent om de vertaling naar online instructie te maken.
Leraren die naar studiedagen ‘gestuurd’ worden (of zich laten sturen) zonder een eigen leervraag of behoefte zijn een drama! (ik kan het weten als broodprofeet).
Terecht zul je zeggen, want jij hebt niet gevraagd om een training online tools, digitale vaardigheden, didactiek in een online omgeving.
Had je er maar wel om gevraagd denk ik nu. Leren hoeft niet altijd leuk te zijn, soms moet het gewoon he?
Het gevolg is- en was, dat ineens alle onderwijs plaatsvond in een omgevingen die niet gemaakt zijn om onderwijs in te verzorgen. Videobellen in teams/zoom/jitsi bijvoorbeeld.
Leraren hielden in het begin ook logischerwijs vast aan het klassikale stramien: video(zend) les uitleg…opdrachten maken…terugkomen en vragen stellen. Een lesdag van zes uur, moest ineens ook in afstandsonderwijs zes uur les beslaan, liefst volledig online.
Didactische werkvormen, opknippen van instructie en activiteiten in kleine stukjes, planning, kleinere groepen in break-out rooms, komen nu veel meer aan de orde.
Al doende was onderwijsland snoeihard lerend
Maar onderwijsland was best vaak ook het wiel opnieuw aan het uitvinden, want ‘bij ons is alles anders’.
Ik zag trouwens ook dat leraren die in de pre-corona tijd wel nagedacht hadden over de inzet van technologie in het onderwijs, creatiever werden en uitdagender onderwijs ontwikkelden. Zij konden focussen op leren en begeleiden in een online omgeving, omdat ze vaardig genoeg waren en al heel veel (pas op: vies woord) ‘geexperimenteerd’ hadden.
Broodprofeten
Die externe goeroes die al jaren hun kennis delen, hun zorg uitspreken over digitale geletterdheid, en hameren op investeringen in zowel techniek als het toepassen van de techniek, worden tot en met vandaag uitgelachen en weggehoond in columns zoals de jouwe.
Het feit dat er ineens naast, honderden webinars, websites met verzamelingen bruikbare tools, stappenplannen en instructievideo’s, ook nog eens tutorials nog gemaakt moesten worden, is zorgwekkend.
Dat deze tutorials 250.000 keer bekeken werden, zegt meer over achterstallig onderhoud dan vooruitdenken en voorbereid zijn.
Dat er bedenkingen zijn over privacy, informatievaardigheden en toepassen van AVG laat ik even buiten beschouwing. AVG is een moetje!
Of zijn het professionals?
Nederland kent heel erg veel professionals in- en buiten het onderwijs, die zich al jaren inspannen om technologie echt van waarde te laten zijn in onderwijs.
Er zijn heel veel mensen die ‘hybride’ zijn maar niet dagelijks voor de klas staan. Dat klinkt vriendelijker dan broodprofeet, vind je niet?
Didactische en pedagogische vaardigheden zijn niet alleen weggelegd voor leraren. Er zijn hele volksstammen in het bedrijfsleven die daar ook over beschikken.
Het zijn mensen die zich al jaren bezig houden met professionalisering, levenlangleren en (online) training en scholing.
Ik vind dat we bij samen sterk zijn, samen kunnen optrekken om:
- in deze tijd afstandsonderwijs nog beter vorm te geven,
- samen optrekken om na tedenken over duurzame oplossingen
- samen leraren, leerlingen en ouders moeten helpen bij wat zij nodig hebben om aangesloten te blijven.
Omdat we allemaal samen weten dat dit de nieuwe realiteit is.
Jan, als je samen sterk wilt zijn, leg de nadruk dan op inclusie in plaats van uitsluiting.